Podstawowe zasady żywienia dla Pacjentów z chorobami krwi

Jak powinna wyglądać dieta przy białaczce oraz co można jeść przy chłoniaku? Istnieje kilka uniwersalnych zasad zdrowego żywienia dla pacjentów z chorobami krwi, które mogą zmniejszyć powikłania chemio- czy radioterapii.

Dieta przy szpiczaku oraz poprawne żywienie przy białaczce i chłoniaku

W trakcie farmakoterapii oraz chemio- i radioterapii zdarza się, że Pacjent z nowotworem krwi zaczyna borykać się z utratą apetytu, spadkiem masy ciała, a także innymi dolegliwościami ze strony układu pokarmowego. Dieta jest niezwykle ważna – wszelkie zmiany i niepokojące odchylenia mogą spowolnić proces rekonwalescencji i wpłynąć na tempo poprawy stanu zdrowia. (1)

Chcąc odpowiednio zatroszczyć się o dietę przy chorobach krwi, warto zwrócić uwagę na ilość kalorii – powinna być podniesiona o około 100-300 kcal dziennie.

Żywienie osób z nowotworami hematologicznymi powinno opierać się na:

• różnokolorowych owocach i warzywach – w zależności od stanu zdrowia Pacjenta mogą być one surowe, ale także gotowane na przykład na parze;
• produktach zbożowych – zawierających odpowiednią ilość błonnika pokarmowego;
• mleku i produktach mlecznych – z wyłączeniem serów pleśniowych;
• mięsie, rybach, jajkach i orzechach – zawierających pełnowartościowe białko, niezbędne przy zbilansowanej diecie;
• tłuszczach – nieutwardzonych, na przykład w postaci oliwy z oliwek czy miękkich margaryn roślinnych.

Spożywane posiłki powinny być świeże, a użyte w ich przygotowywaniu produkty z długą datą przydatności. Należy zrezygnować ze smażenia i grillowania, a także z żywności typu fast food oraz dań wysoko przetworzonych. Potrawy nie mogą zawierać żywych drożdży oraz grzybów, a przy ich przyrządzaniu warto zachować najwyższe standardy higieny m.in. często myć ręce.

To może Cię zainteresować: Higiena żywności i żywienia

Czego unikać przy chorobach układu krwionośnego?

Niektóre produkty spożywcze powinny być ograniczone lub całkowicie wyeliminowane z diety osoby chorej. Związane jest to m.in. ze zmniejszeniem lub nasileniem działania stosowanych leków oraz innych skutków ubocznych. Przykładem są owoce cytrusowe i wykonywane z nich soki – m.in. te z gorzkich grejpfrutów posiadają dużą ilość flawonoidów i nie powinny być włączane do jadłospisu. (2)

Z czego zrezygnować, chcąc zatroszczyć się o dietę przy nowotworach krwi? Dżemy, wyroby cukiernicze, słodycze i napoje słodzone – zawierają one cukier oraz syrop glukozowo-fruktozowy, który należy wykluczyć w żywieniu osoby chorej. Ponadto należy wyeliminować margaryny utwardzone, olej palmowy i kokosowy, a także tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, m.in. smalec oraz słoninę. Nie wskazane jest spożywanie surowych jaj, mięs, ryb i owoców morza, a także wyrobów wędzonych lub takich, do których został dodany aromat dymu wędzarniczego.

Szpiczak, chłoniak, białaczka – dieta wspomagająca leczenie i samopoczucie

Wykorzystywane w leczeniu nowotworów układu krwionośnego chemio- i radioterapia, mogą powodować różne skutki uboczne. Potrafią w znaczący sposób wpłynąć na samopoczucie osoby chorej i tym samym spowodować m.in. utratę masy ciała. Wszelkie odstępstwa w diecie powinny zaalarmować rodzinę i bliskich – poprzez wsparcie i szybką reakcję mogą zmniejszyć uciążliwe efekty leczenia i z pomocą dietetyka oraz lekarza zatroszczyć się o zbilansowane posiłki.

• Nudności

W przypadku wystąpienia nudności warto zwiększyć częstotliwość spożywanych potraw, a także zmniejszyć tempo jedzenia. Wszelkie płyny, takie jak woda czy delikatne napary, powinny być wypijane przed lub po posiłku. Poszukiwanie nowych przepisów oraz atrakcyjne przystrajanie dań, a także włączenie do diety imbiru może wspomóc Pacjenta w zwalczaniu mdłości.

• Brak apetytu

Zaburzenia smaku i węchu oraz towarzyszący im brak apetytu mogą być jedną z głównych przyczyn utraty masy ciała. Aby zminimalizować nieprzyjemne skutki chemio- i radioterapii, metalowe sztućce można zastąpić plastikowym zestawem. Umiarkowana aktywność fizyczna oraz aromatyczne przyprawy mogą poprawić samopoczucie Pacjenta i tym samym pobudzić ośrodek głodu.

• Biegunki

Przy biegunkach należy wyeliminować słodziki, cukier oraz tłuszcz, a ponadto zmniejszyć spożycie produktów mlecznych oraz takich, które zawierają dużą ilość błonnika np. surowych owoców i warzyw. Odpowiednie nawodnienie i stosowanie elektrolitów pomoże uporać się z uciążliwymi skutkami osłabienia organizmu.

• Zaparcia

Stosowana farmakoterapia oraz przeprowadzane leczenie mogą spowodować zwiększenie częstotliwości występowania zaparć. Ciepłe napoje oraz stopniowe zwiększanie ilości błonnika pokarmowego w diecie poprawią perystaltykę jelit. Zwiększenie aktywności fizycznej i eliminacja niektórych produktów spożywczych, na przykład kakao i czekolady, wspomogą osobę chorą w walce z uciążliwymi zaparciami.

Podczas konsultacji dietetycznej oraz wizyty u lekarza warto wskazać te produkty, które wywołują niepokojące symptomy ze strony układu pokarmowego oraz wpływają na pogorszenie samopoczucia. Dieta może mieć znaczący wpływ na rozwój choroby, a monitorowanie masy ciała jest jednym z najważniejszych aspektów w leczeniu nowotworów krwi.

Przeczytaj również: Ocena odżywienia osób z chorobami układu krwiotwórczego

Bibliografia

1. https://www.pkpo.pl/files/GPO3192607web.pdf

2. https://www.pkpo.pl/files/Glos_Pacjenta_Onkologicznego_Numer_2_2015_nowotwory_rzadkie.pdf

3. https://www.mp.pl/pacjent/objawy/176021,hiperkalcemia

4. https://www.pkpo.pl/files/Glos_Pacjenta_Onkologicznego_Numer_2_2015_nowotwory_rzadkie.pdf