Na świecie zarejestrowanych jest ponad 41 mln potencjalnych Dawców szpiku, w samej Polsce – ponad 2,2 mln. Codziennie 24 Dawców z baz DKMS oddaje krwiotwórcze komórki macierzyste. To jednak wciąż za mało!
Aż co piąty Pacjent nadal nie znajduje swojego „bliźniaka genetycznego” i nie ma szans na przeszczepienie, które niejednokrotnie jest jedyną szansą dla chorego na powrót do zdrowia. Dlaczego tak trudno znaleźć odpowiedniego Dawcę?
Nasz genotyp jest niezwykle różnorodny, więc szanse na znalezienie „bliźniaka genetycznego” są bardzo niskie. Jest to trochę jak szukanie igły w stogu siana. „Bliźniak genetyczny” to osoba, której antygeny zgodności tkankowej są takie same, jak nasze własne. Zgodność, która pozwala na wykonanie przeszczepienia wynosi 9-10 cech tkankowych, w wyjątkowych sytuacjach – 8. Im wyższa jest zgodność, tym większe szanse na powodzenie przeszczepienia oraz niższe ryzyko pojawienia się reakcji „przeszczep przeciwko gospodarzowi”. Nie ma natomiast znaczenia grupa krwi - po przeszczepieniu, wraz z komórkami macierzystymi Dawcy, Biorca przejmuje jego grupę krwi.
Tylko 25 procent Pacjentów potrzebujących przeszczepienia znajduje zgodnego Dawcę w rodzinie. Przy kwalifikacji Dawców rodzinnych stosuje się nieco mniej rygorystyczne kryteria. Każda sytuacja jest rozważana indywidualnie, biorąc pod uwagę aspekty medyczne, prawne i etyczne, które nie zawsze mogą być jednoznaczne. Plusem przy przeszczepieniach rodzinnych jest to, że oprócz zgodności antygenów HLA, dzieci od tych samych rodziców mają również podobne inne geny, co zmniejsza ryzyko powikłań po transplantacji. .
75 procent Pacjentów, którzy nie znajdują swojego Dawcy w rodzinie, potrzebuje Dawcy niespokrewnionego. W takich sytuacjach rozpoczyna się poszukiwanie zgodnego Dawcy w rejestrach krajowych i zagranicznych. Im więcej osób będzie zarejestrowanych jako potencjalni Dawcy, tym większa będzie szansa na znalezienie osoby, której zgodność tkankowa pozwoli na przeprowadzenie przeszczepienia. W momencie znalezienia zgodnego genetycznie Dawcy, Ośrodek Dawców Szpiku, w którym jest on zarejestrowany, kontaktuje się z daną osobą i koordynuje wszystkie działania zmierzające do pobrania krwiotwórczych komórek macierzystych oraz samą procedurę pobrania. Dawca jest ponadto otoczony opieką po oddaniu komórek – ma m.in. zapewnione badania kontrolne, a jego stan zdrowia monitorowany jest przez 10 lat po pobraniu.
W Polsce co 40 minut ktoś dowiaduje się, że ma białaczkę, czyli nowotwór krwi. Tę diagnozę słyszą rodzice małych dzieci, młodzież, dorośli. Bez względu na wiek – każdy może zachorować. Na szczęście każdy może też pomóc. Dla wielu chorych jedyną szansą na życie jest przeszczepienie szpiku lub komórek macierzystych od niespokrewnionego Dawcy.