Sposoby Polaków na pomaganie
57% z nas robi to, by stać się lepszym człowiekiem
Sposobów na to, by komuś pomóc, jest wiele - a każdy z nich równie dobry. Z ogólnopolskiego badania Biostat, zrealizowanego dla Fundacji DKMS wynika, że pomagając komuś bezinteresownie, otrzymujemy zastrzyk pozytywnych emocji. Odczuwamy wówczas przede wszystkim zadowolenie (59%) i radość (55%), ale towarzyszy nam również poczucie, że jesteśmy potrzebni (47%) oraz możemy poprawić lub zmienić czyjeś życie (38%). W 2024 r. blisko 15 mln Polaków przekazało 1,9 mld złotych organizacjom pożytku publicznego (OPP) z tytułu 1,5% podatku za ubiegły rok. Co jeszcze o nas, jako społeczeństwie, mówią wyniki? Czy weryfikujemy akcje pomocowe, w które się angażujemy?
Dla 57% respondentów bezinteresowna pomoc jest sposobem na to, by stać się lepszym człowiekiem. Pomagamy również dlatego, że takie działania uznajemy za piękne (43%). Napędza nas radość osób obdarowanych pomocą (37%), ale również własna satysfakcja (36%). Niezależnie od tego, co nas motywuje do działania na rzecz innych, łączy nas wspólny mianownik – chcemy pomagać.
Indywidualnie – zdecydowanie tak, a społecznie?
Chociaż aż 83% respondentów zadeklarowało, że w ostatnim czasie zrobiło coś dla kogoś bezinteresownie, to gdy uczestnicy badania musieli wypowiedzieć się o pomocy w kontekście społeczeństwa, odpowiedzi były zróżnicowane i pojawiła się w nich zauważalna niepewność.
Najwięcej badanych (33%) nie potrafiło udzielić jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy współczesne społeczeństwo chce pomagać bezinteresownie? 30% z nas twierdzi, że „raczej nie”, a 24%, że „raczej tak”. Osoby przekonane o bezinteresownej pomocy współczesnego społeczeństwa stanowiły tylko 4% badanej grupy.
Wyniki pokazują, że przez pryzmat społeczny patrzymy na siebie dość krytycznie. Niesłusznie, bo przecież już nie raz w trudnych sytuacjach udowodniliśmy (np. pandemia, wojna w Ukrainie, powódź na Dolnym Śląsku), że pomoc mamy zapisaną w genach. Przykładem są też nasze coroczne deklaracje podatkowe, bo przy ich okazji chętnie udzielamy pomocy, która nic nas nie kosztuje, a która to realnie pomaga wesprzeć ważne dla nas cele.
Według podsumowania Ministerstwa Finansów, w 2024 r. Polacy przekazali 1,9 mld złotych organizacjom pożytku publicznego (OPP) z tytułu 1,5% podatku za ubiegły rok. Wsparcie przy rozliczeniu PIT za 2023 rok okazało blisko 15 mln podatników*.
Ci respondenci, którzy nieco przychylniej patrzyli na społeczeństwo, stwierdzili, że chce ono pomagać bezinteresownie ze względu na potrzebę niesienia pomocy (59%) czy odczuwania satysfakcji, która jest motywatorem (40%), a 39% wskazało na potrzebę społeczeństwa w byciu lepszym.
Chcemy widzieć efekty zaangażowania
Dla aż 60% Polaków widoczne efekty ich zaangażowania w działania pomocowe są ważne, z czego dla 46% bardzo ważne, a dla pozostałych 14% – dość ważne. I nic dziwnego, bo rezultaty dają nam poczucie sensu. Zauważamy, że nasze wsparcie naprawdę coś zmienia i to motywuje nas do dalszego działania. Utwierdzamy się w przekonaniu, że warto pomagać. Dla co trzeciego badanego (33%) natychmiastowe efekty nie mają znaczenia.
Mówimy – „sprawdzam”
Jesteśmy altruistami, pomagamy, ale staramy się robić to w sposób mądry. Zdecydowana większość badanych zadeklarowała (77%), że zanim włączy się w pomoc, weryfikuje status danej organizacji, jej cele, a także zbiórki, które są przez nią realizowane. 14% respondentów nie sprawdza tych kwestii.
Motywuje nas efekt „kuli śnieżnej”
Razem możemy więcej – bardzo mocno wierzymy w to hasło. Ponad połowa respondentów (55%) potwierdziła, że fakt, iż dużo osób angażuje się w pomoc na rzecz jednej organizacji, fundacji, osoby czy akcji motywuje ich do tego, aby również dołożyć swoją pomocową cegiełkę. Dla 28% nie ma to znaczenia, a pozostali uczestnicy badania nie potrafili udzielić jednoznacznej odpowiedzi.
„Last call” na rozliczenie i pomoc potrzebującym
Termin na coroczne rozliczenie kończy się już 30 kwietnia. Polacy, składając deklaracje PIT, mogą samodzielnie zdecydować na jaki cel przeznaczą w tym roku 1,5% podatku. Warto przy tym podkreślić, że ten gest nic nas nie kosztuje, a realnie pomaga osobom potrzebującym. W ten prosty sposób możemy wpływać na otaczającą nas rzeczywistość, kształtować ją i zmieniać na lepszą. Dziś to my możemy okazać wsparcie innym – kiedyś tej pomocy mogą potrzebować nasi bliscy lub my sami.
1,5% - co warto wiedzieć?
Od 2023 r. można przekazywać 1,5% podatku, a nie – jak w latach poprzednich – 1%. Co ważne, z punktu widzenia procedury rozliczeń, dla podatnika nic się nie zmieniło – wszystko wygląda tak samo, a on sam nie ponosi dodatkowych kosztów. Przed 2023 r. 99% podatku trafiało do urzędu, a 1% do wskazanej przez osobę rozliczającą się organizacji. Po zmianie, 98,5% podatku trafia do fiskusa, a 1,5% na wybrany przez podatnika cel. Mówiąc najprościej, te dodatkowe 0,5% (z 1% na 1,5%) jest przesunięte z kwoty, która i tak trafiłaby do Skarbu Państwa.
Jak przekazać 1,5% podatku na wybrany przez nas cel? Wystarczy w odpowiednim miejscu deklaracji PIT wpisać numer KRS:
- PIT-36 – numer KRS organizacji pożytku publicznego należy wpisać w pozycji 472/ kwotę 1,5% podatku dla OPP w pozycji 743.
- PIT-36L – pozycja 163/pozycja 164.
- PIT 37 – pozycja 132/pozycja 133.
- PIT 38 – pozycja 63/pozycja 63.
Szczegółowe informacje na temat zmian w rozliczeniach PIT w 2025 r. czy ulg podatkowych znajdują się w poradniku na stronie: https://www.dkms.pl/dzialaj/pomoz-inaczej/1-5-procent. Pamiętajmy o tym, że jeśli nie wybierzemy żadnej OPP, 1,5% trafi do Skarbu Państwa zamiast do osób potrzebujących, dla których nasze wsparcie jest bezcenne.
